Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot en met de zomer van 2022 ongeveer 200 meldingen ontvangen van mensen met multiple sclerose (MS) na coronavaccinatie. De meeste meldingen gingen over de bekende bijwerkingen die ook in de bijsluiter staan.

De helft van de meldingen die Lareb ontving van mensen met MS ging over de eerste coronavaccinatie. Een kwart ging over de tweede vaccinatie en nog een kwart over de derde of vierde vaccinatie. Er waren ongeveer evenveel meldingen op de coronavaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca. In de meeste meldingen ging het om bekende bijwerkingen zoals vermoeidheid, hoofdpijn, prikplekreacties of spierpijn.

Tijdelijke verergering van bestaande MS-klachten
Lareb ontving ook meldingen waarbij er een tijdelijke verergering van bestaande MS-klachten was. Deze verergering wordt mogelijk uitgelokt door onderliggende bijwerkingen na vaccinatie, zoals koorts of griepachtige klachten. De meeste melders gaven aan dat de klachten binnen één of twee dagen na vaccinatie ontstonden en kortdurend waren. Lees hier meer over in het artikel voor het magazine MenSen van de MS-vereniging.

Verergering of opvlamming van bestaande MS-klachten worden ook beschreven in internationale onderzoeken, ook na andere vaccinaties of na een COVID-19 infectie. Er zijn geen aanwijzingen dat vaccinatie kan leiden tot het ontstaan van MS.

Het coronavaccin Bimervax is geschikt als boostervaccin voor mensen vanaf 16 jaar, die eerder gevaccineerd zijn met een coronavaccin van BioNTech/Pfizer of Moderna. Dat advies geeft het beoordelingscomité van het Europees medicijnagentschap EMA. Nederland is vertegenwoordigd in dit comité.

Bimervax van fabrikant Hipra is een zogeheten ‘geadjuveerd recombinant eiwitvaccin’. Dat betekent dat in het vaccin kleine deeltjes zitten van het spike-eiwit van de alfa- en bètavariant van het coronavirus. Deze deeltjes zijn in het laboratorium gemaakt. Ook zit in het vaccin een ‘adjuvans’. Dat is een hulpstof die zorgt dat de afweerreactie op de prik sterker wordt. Dit vaccin beschermt tegen ernstige ziekte door het coronavirus

Lees verder op de website van het CBG.

Huisartsen en triagisten kunnen zichzelf met een nieuwe game trainen in het triageproces. De game is een initiatief van Boukje van Dijk, huisarts en curriculumcoördinator van de vervolgopleiding tot huisarts aan het Radboudumc.

‘Als huisarts word je opgeleid om zo goed mogelijk een diagnose te stellen. Het bepalen van de urgentie is echt een andere tak van sport, waarvoor je als huisarts nauwelijks wordt opgeleid maar wel eindverantwoordelijk bent’, stelt Van Dijk op de website van het Radboudumc. ‘Bovendien is een goedlopend triageproces van groot belang voor het functioneren van de hele spoedzorgketen. Dit vraagt snelle en goede triage zonder dat de patiëntveiligheid in het geding komt.’

De game is gebaseerd op de Nederlandse Triage Standaard (NTS), en leert spelers hoe triage werkt, welke vaste criteria aan bod komen en wat potentiële valkuilen zijn. In het spel krijg je een telefoontje van een patiënt met een hulpvraag. Vervolgens stel je een aantal vragen om te bepalen met welke urgentie de patiënt gezien moet worden. Aan het einde zie je of je de juiste vragen hebt gesteld en de juiste vervolgbehandeling hebt ingezet.

Lees verder op de website van het Medisch Contact.

Op 16 maart staakt het ziekenhuispersoneel omdat werkgevers en vakbonden niet tot overeenstemming komen. Tussen de cao-eisen en het bod van de ziekenhuizen gaapt een gat van 5 procent aan inflatiecompensatie. Volgens de werkgevers zijn de eisen onhaalbaar en leiden ze tot verliezen bij ziekenhuizen. Volgens ABN AMRO ligt een oplossing voor de hand: anders werken, ofwel zorgen dat per behandeling minder mensen nodig zijn, dan kan met 5 procent minder personeel wel aan de CAO-eisen worden voldaan.

De cao-eis is daarmee een onbedoeld cadeau aan de ziekenhuizen. Het geeft namelijk een helder richtpunt: zorg dat op korte termijn 5 procent minder mensen nodig zijn om de vereiste zorg te leveren. Met dit richtpunt kunnen keuzes gemaakt worden. Keuzes rondom vernieuwing in de zorg  – per ziekenhuis of door taken tussen ziekenhuizen her te verdelen – en rondom het verleggen van zorgtaken naar buiten het ziekenhuis.

Een aantal ziekenhuizen heeft de afgelopen vijf jaar al dergelijke stevige keuzes gemaakt. Zo heeft Treant in Drenthe en Groningen drie ziekenhuislocaties een eigen speerpunt gegeven, zodat per saldo minder personeel nodig is. In de regio Rotterdam hebben het Maasstad Ziekenhuis en het Spijkenisse Medisch Centrum de zorg herverdeeld, waardoor ook daar minder mensen nodig zijn voor dezelfde hoeveelheid zorg.

Het ziekenhuis Zuyderland in Sittard voert al een paar jaar als speerpunt het verplaatsen van ziekenhuiszorg naar de huiselijke omgeving. Voor thuiszorg is immers nauwelijks ziekenhuispersoneel nodig, hooguit specialisten die op afstand consulten doen. Het buiten de deur plaatsen van zorg die elders kan worden gegeven, zou voor elk ziekenhuis hoog op de agenda moeten staan.

Efficiëntere zorg is de sleutel tot succes. Nu staat nog van alles in de weg om snel te veranderen, zoals het moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden om geleverde zorg in rekening te brengen bij de zorgverzekeraars. De voorwaarden zijn zeer gedetailleerd en leiden tot perverse prikkels. Daarnaast  hebben ziekenhuizen baat bij  meer zorg, ongeacht de vraag of dit nu altijd nodig is.

De intentie om de zorg in feite opnieuw, en efficiënter en duurzamer in te richten, is al vastgelegd in het Integraal Zorg Akkoord (IZA), wat na bijna een jaar van discussies uiteindelijk begin dit jaar door alle partijen ondertekend is. Er is al wel beweging, maar het gaat nog niet snel. Op 2 maart maakten een groep van zeven samenwerkende ziekenhuizen bekend dat ze stappen gaan zetten om thuismonitoring mogelijk te maken met een landelijk digitaal thuismonitoring-centrum. Dit initiatief zou zo snel mogelijk in goed overleg tussen de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars moeten worden ingevoerd.

Het belang van het snel beginnen met uitvoeren van het IZA is namelijk duidelijk zichtbaar in een rekensommetje. Als er op basis van de huidige standaarden 100 mensen nodig zijn voor de zorg, en de kosten zijn 100 dan betekent voldoen aan de cao-eisen dat de personeel kosten stijgen tot 110, terwijl in de plannen van de overheid rekening gehouden is met een stijging van de personeelskosten tot 104,74. Als er door kleine aanpassingen in de werkwijze maar 95 mensen nodig zijn voor dezelfde zorg in het ziekenhuis, dan leidt 10 procent loonsverhoging tot totale kosten van 104,5, en dat is ongeveer gelijk aan het bedrag dat de ziekenhuizen hebben om uit te geven aan personeel.
    
Ook ziekenhuizen die wel aan de looneisen kunnen voldoen, doen er goed aan om de genoemde veranderingen in gang te brengen. Want voor alle ziekenhuizen geldt dat ze nu al met personeelstekorten en hoog ziekteverzuim kampen en nog wachtlijsten van uitgestelde behandelingenweg moeten werken. De cao-eisen versnellen de benodigde veranderingen slechts en treffen dubbel doel: het geeft recht aan het harde werk van de zorgmedewerkers, en kan verdere uitstroom en nog meer ziekteverzuim voorkomen. Alleen door efficiënter te werken zijn ziekenhuizen klaar voor de toekomst.

Als je mensen vraagt wat democratie is dan krijg je antwoorden zoals, de meeste stemmen gelden, de meerderheid krijgt haar zin, de meest eerlijke manier om een samenleving te organiseren. Op zich klopt dit, even buiten beschouwing gelaten dat ik vind dat ook de minderheid recht heeft op het uitvoeren van hun plannen en manier van leven. Wij hoeven immers niet allemaal gelijk te denken en te handelen.

Afgelopen maanden hebben de media in koor geroepen dat wij moeten stoppen met het eten van vlees om zodoende klimaatverandering tegen te gaan. Na zogenaamde wetenschappers worden nu ook kinderen ingezet op het woord van de elite te verkondigen want als een kind wat zegt dan komt dit altijd harder aan, zeker als je het kind kunt laten huilen of anderszins emotioneel kunt doen overkomen. Maar feiten blijven feiten. Enkele feiten zet ik hier op een rijtje.

De Algemene Rekenkamer concludeert dat de Belastingdienst nauwelijks aanwijzingen en correcties oplegt aan opdrachtgevers of -nemers die eigenlijk een dienstverband zouden moeten aangaan. Schijnconstructies konden door  de lakse houding van de Belastingdienst eigenlijk praktisch zonder risico blijven bestaan. In 2016 werd de wet DBA ingevoerd, die ervoor moest zorgen dat bedrijven en opdrachtnemers niet ten …

Het bericht Belastingdienst heeft er wéér een potje van gemaakt: fiscus treedt nauwelijks op bij schijnconstructies verscheen eerst op De Dagelijkse Standaard.

Een belangrijk vraagstuk in de filosofie betreft de ‘zin van de geschiedenis’. Is er een hoger doel achter wat zich in onze geschiedenis afspeelt? Ontvouwt zich een groter plan of is alles stom toeval? Dit vraagstuk begint bij de Hebreeuws-christelijke profetieën. Daarin staat alles ten teken van de komst van de verlosser en het Laatste …

Het bericht Column Sid Lukkassen: Löwith versus Spengler – hoe om te gaan met het noodlot? verscheen eerst op De Dagelijkse Standaard.

Het merendeel van de nieuwsmedia besteedde woensdag uitgebreid aandacht aan het nieuwe Dreigingsbeeld van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Opvallend: vrijwel niemand noemde daarbij de groep waarvan de grootste dreiging uitgaat: jihadisten. NOS, RTL Nieuws en Trouw kozen in hun kop en belangrijkste invalshoek allemaal voor jonge rechts-extremisten die uit zijn op een rassenoorlog. … Continued

The post NCTV-rapport: waar komt de grootste dreiging vandaan? appeared first on EWmagazine.nl.

De Raad van Commissarissen van Eneco heeft Karen de Lathouder per 1 november aanstaande benoemd tot Chief Operating Officer Assets (COO-A) en lid van de Raad van Bestuur. Zij is op dit moment werkzaam bij BP als CEO Nederland en was eerder ook Vice President Refining Rotterdam.

Karen de Lathouder zegt: ‘Ik kijk terug op een fantastische periode bij bp waarin ik deel kon uitmaken van de grootste transitie van onze tijd. Eneco stelt mij in staat om mijn persoonlijke duurzaamheidsambities te vervolgen en bij te dragen aan de uitvoering van Eneco's One Planet plan, dat als doel heeft om in 2035 klimaatneutraal te zijn. Ik kijk ernaar uit om deze ambities samen met de nieuwe collega's waar te maken’.

Mel Kroon, president-commissaris Eneco, voegt toe: ‘Karen brengt ruime internationale asset ervaring en competenties op het gebied van transformatie en operational excellence. Wij kijken uit naar haar komst en wensen haar veel succes in haar nieuwe functie’.

Karen de Lathouder (1977) is sinds 2017 werkzaam bij BP waar ze verschillende rollen vervulde. Momenteel is ze als CEO voor de Nederlandse tak van BP verantwoordelijk voor alle zakelijke activiteiten in Nederland. Eerder werkte Karen voor ORPIC, Akzo Nobel en Shell in o.a. Denemarken, Oman, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Karen de Lathouder heeft een PhD in chemical engineering aan de Universiteit van Delft en behaalde haar MBA aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

De gemeente Rotterdam, woningcorporatie Havensteder en energiebedrijf Eneco ondertekenden een overeenkomst om de komende jaren samen te werken aan het aardgasvrij maken van de Rotterdamse Agniesestraat en omgeving.

De gemeente Rotterdam heeft onderzocht dat stadsverwarming de beste en goedkoopste mogelijkheid is om aardgas te vervangen. De bewoners ontvangen na de zomer meer informatie over de mogelijkheid om aan te sluiten op het warmtenet van Eneco.

De gemeente Rotterdam start na de zomer van 2024 met de vernieuwing van het riool in een aantal straten in de Agniesebuurt. Ook gaat de gemeente de wijk vergroenen en maatregelen nemen tegen wateroverlast. Voor deze werkzaamheden gaan delen van straten open, waardoor er een goed moment ontstaat om ook stadsverwarming aan te leggen.

Petra de Groene, Directeur Economie en Duurzaam bij gemeente Rotterdam: "We zijn blij dat we samen deze stap kunnen zetten op weg naar een aardgasvrije Agniesestraat en omgeving. Door tegelijk met de vervanging van de riolering stadsverwarming aan te leggen, beperken we de overlast voor bewoners.”

Sander Uiterwaal, lid Raad van Bestuur Havensteder: “Met de aanleg van het warmtenet kan Havensteder straks ruim 500 woningen aansluiten. Voor huurders betekent dit een kostenvrije overstap naar een duurzamere warmtebron.”

Manja Thiry, Directeur Warmte Eneco: “Door de intensieve samenwerking met de gemeente Rotterdam en Havensteder zijn we weer een stap dichterbij een duurzame en comfortabele warmtevoorziening voor bewoners. Maar bovenal willen we dat de overstap naar aardgasvrij betaalbaar blijft voor bewoners. Hiertoe ontvangen wij vanuit het SOFIE Fonds en NWN! Groeifonds financiering voor dit project.”

Meer informatie

De bewoners zijn inmiddels geïnformeerd over de mogelijkheid om aardgasvrij te wonen. De aankomende periode zullen zij verder geïnformeerd worden. Medewerkers van de gemeente Rotterdam, Havensteder en Eneco zijn ook op verschillende momenten in de wijk aanwezig om buurtbewoners verder te informeren en vragen te beantwoorden.  Zie ook Agnesiebuurt - Duurzaam 010
 

·       Eenmalig verlengd boekjaar van 1 januari 2022 tot en met 31 maart 2023. Proforma resultaten van 1 april 2022 tot en met 31 maart 2023 zijn niet door accountant vastgesteld.

·       Uitvoering One Planet plan op koers, onder andere CO₂ uitstoot naar 10 Mton, een reductie van 3,2 Mton.

·       Eneco neemt Virtual Power Plant in gebruik, ziet groei in thuisbatterijen in Duitsland en in de verkoop en installatie van (hybride) warmtepompen.

·       Nieuwe ontwikkelingen: oprichting Eneco Diamond Hydrogen, een joint venture met Mitsubishi Corporation op het gebied van groene waterstof, en deelname aan de wind op zee tender IJmuiden-Ver  samen met Equinor;

·       Groei in de winst na belastingen: 15 maanden € 380 miljoen, pro forma boekjaar 2022: € 272 miljoen (2021: € 209 miljoen).

·       Winstgevendheid van het geïnvesteerd vermogen: 7,2% Return on Average Capital Employed (ROACE) in pro forma boekjaar 2022.

·       Winst als percentage van de omzet:  15 maanden 2,9%, pro forma boekjaar 2022: 2,5% (2021: 4,0 %).

·       Investeringen en acquisities stijgen naar € 642 miljoen in 15 maanden periode (€ 519 miljoen in verduurzaming), € 553 miljoen in proforma boekjaar 2022 (2021: € 532 miljoen).

Eneco rapporteert stabiele resultaten over het verlengde boekjaar van vijf kwartalen. Het was een uitzonderlijk roerig jaar, vooral als gevolg van de vreselijke oorlog in Oekraïne. Door zorgen over de leveringszekerheid stegen de prijzen op de groothandels- en consumentenmarkt naar ongekend niveau. Hierdoor nam het aantal mensen in energiearmoede toe, en heerste er ook toenemende bezorgdheid over de tarieven. Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelde na onderzoek vast dat er geen sprake is van onredelijke tarieven voor Eneco’s Nederlandse klanten. Ondanks de turbulente ontwikkelingen is Eneco erin geslaagd om goede vooruitgang te boeken met de uitvoering van het One Planet plan.

Eneco en haar medewerkers hebben op verschillende manieren bijgedragen aan het bestrijden van energiearmoede, onder ander door het sociale incassobeleid (waarvoor wij het keurmerk Warm Incasseren kregen uitgereikt). Als mede-oprichter zijn we actief betrokken bij SchuldenlabNL en de Nederlandse Schuldhulproute, we zijn initiatiefnemer van en ondersteunen het Tijdelijk Noodfonds Energie en hebben onze betrokkenheid bij Energiebank Rotterdam uitgebreid. Daarnaast hebben we bijgedragen aan de ontwikkeling en implementatie van het prijsplafond.

Strategie: klanten verduurzamen, groei assets en systeemintegratie

Eneco’s strategie heeft 3 pijlers: onze klanten helpen verduurzamen, meer productie van hernieuwbare energie en het energiesysteem balanceren en optimaliseren. Binnen alle drie de pijlers zijn belangrijke resultaten behaald.

In het klantendomein hebben wij 100% van de aandelen verworven van installatiebedrijf Suniverse, dat opereert onder het label ‘Energie in Huis’. Hierdoor kunnen we de grootschalige installatie van (hybride) warmtepompen opvoeren, vaak in combinatie met zonnepanelen. In Duitsland speelden we succesvol in op de vraag naar thuisbatterijen.

De groei van onze assets voor hernieuwbare energie zet door, we liggen op koers om onze asset base te verdubbelen ten opzichte van 2019. In het boekjaar is het duurzaam opgesteld vermogen in eigendom gegroeid naar 2121 MW per 31 maart 2023 (31 december 2021: 1926 MW), vooral door zonneparken en wind op land. Een belangrijke ontwikkeling was de voltooiing van near-shore windpark Maasvlakte 2. Ook won het consortium Ecowende een tender voor een nieuw windpark op zee (Hollandse Kust West) met een verwacht opgesteld vermogen van 760 MW. Vandaag kondigt Eneco ook aan deel te nemen aan een nieuwe tender, IJmuider Ver, in een consortium met het Noorse energiebedrijf Equinor. De combinatie van Eneco’s sterke positie in Nederland met Equinor’s schaal in Europa en daarbuiten, is een vertrouwenwekkend en complementair partnerschap, gericht op een CO2-vrije elektriciteitssector in Nederland in 2035.

Om goed gepositioneerd te zijn voor de productie en verkoop van groene waterstof presenteren Eneco en Mitsubishi Corporation vandaag een nieuw gezamenlijk bedrijf: Eneco Diamond Hydrogen B.V. Ter vergroting van de gezamenlijke slagkracht worden in deze onderneming de Europese groene waterstofactiviteiten van Mitsubishi Corporation en Eneco bij elkaar gebracht, zoals de deelname in het consortium NorthH2 dat de grootste groene waterstoffabriek van Nederland wil ontwikkelen (3-4 GW rond 2030)

Balancering en optimalisering van het stroomnet vereist flexibele levering, vraagsturing en opslagvoorzieningen. In 2023 nam Eneco daartoe haar in eigen huis ontwikkelde Virtual Power Plant in gebruik, die de komende jaren wordt uitgebreid. In België is Eneco gestart met de ontwikkeling en installatie van grote bedrijfsbatterijen, onder de naam Eneco Business Battery.

One Planet

De uitvoering van het One Planet plan ligt goed op koers. De CO₂ uitstoot (scope 1,2 en 3) daalde naar 10,0 Mton, 3,2 Mton minder dan in 2021. Deze grote daling is mede het gevolg van de gedaalde vraag naar aardgas door de energiecrisis en de milde winter. Ook de aan stadsverwarming gerelateerde CO₂ uitstoot daalde, van 26,9 naar 25,9 kg CO₂ per Gigajoule. 53% van de totale productie van onze stroom bestaat nu uit eigen en ingekochte duurzame productie. Hiermee is een ambitieus doel bereikt. Daarnaast heeft Eneco een nieuwe doelstelling op het vlak van biodiversiteit: vanaf 2025 moet elke nieuwe duurzame investering een netto-positief effect hebben op de biodiversiteit. Ook hiermee zijn wij koploper binnen de energiesector.

Risico’s

De verslagperiode werd gekenmerkt door de energiecrisis. Eind 2021 zijn de prijzen op de energiemarkt gaan stijgen, en dit kwam in een stroomversnelling na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. Daardoor kregen energiebedrijven door de hele keten heen te maken met veel hogere risico’s. Het tekort op de Europese gasmarkt aan via pijpleidingen geïmporteerd gas is grotendeels gecompenseerd door inkoop van extra vloeibaar gas (LNG) en lagere consumptie door klanten als gevolg van de hogere prijzen en de milde wintervan 2022/2023.

Doordat steeds meer duurzame energie wordt opgewekt, zowel door Eneco als door klanten zelf, is het weer in toenemende mate van invloed op de prijzen. De productie van meer duurzame energie is enerzijds positief; het is goed voor onze planeet. Anderzijds zijn zowel door de afhankelijkheid van wind en zon als door de sterk gestegen prijzen de financiële risico’s voor energiebedrijven veel groter geworden. De risico’s nemen toe voor alle energiemaatschappijen en gegeven de onderlinge afhankelijkheden zullen deze risico’s in de toekomst steeds meer systemisch van aard zijn. Daarnaast vindt steeds meer handel plaats via de beurzen. Zowel bij onderlinge levering als bij handel via de beurs worden steeds grotere zekerheden verlangd in de vorm van bankgaranties of vooruitbetalingen, het zogenoemde margining, waarmee bedragen tot enkele honderden miljoenen gemoeid kunnen zijn. Jarenlange ervaring met het afstemmen van risico’s, de gezonde financiële situatie en de rugdekking van sterke aandeelhouders zorgden ervoor dat Eneco goed in staat was om deze risico’s te beperken en aan haar financiële verplichtingen te blijven voldoen.

Financiële resultaten

Eneco is overgestapt op het financiële boekjaar van haar grootste aandeelhouder Mitsubishi Corporation, dat loopt van 1 april tot en met 31 maart. Dit betekent dat Eneco dit jaar verplicht is om eenmalig cijfers te publiceren over een verlengde verslagperiode van 15 maanden. De cijfers van deze verslagperiode zijn daarom niet 1-op-1 te vergelijken met die van de vorige verslagperiode. Zo is de winstvergelijking met het kalenderjaar 2021 geflatteerd omdat in de 15-maandsperiode tweemaal een eerste kwartaal is inbegrepen.

Eneco behaalt traditioneel in het eerste kwartaal het grootste deel van het jaarresultaat. Dit komt onder meer doordat de volumes geleverd gas en geleverde warmte in de winter veel hoger zijn en in de wintermaanden de wind veel harder waait dan in de zomer, waardoor Eneco in de winter meer zelf-geproduceerde elektriciteit kan verkopen.

De belangrijkste resultaten:

15-maands verslagperiode: 1 januari 2022 t/m 31 maart 2023. Pro forma boekjaar 2022: 1 april 2022 t/m 31 maart 2023 (jaarresultaat voor managementdoeleinden). Vergelijkende cijfers 2021: 1 januari 2021 t/m 31 december 2021.

 De omzet is in de 15-maandsperiode uitgekomen op € 13,219 miljard. In het pro forma boekjaar van 1 april 2022 tot en met 31 maart 2023 bedraagt de omzet € 10,779 miljard. Dat is € 5,6 miljard (+107%) meer dan in kalenderjaar 2021. Deze stijging komt vooral doordat de prijzen als gevolg van de energiecrisis veel hoger waren dan de relatief lage prijzen in het grootste deel van 2021. De omzet uit handelsactiviteiten is met € 1 miljard toegenomen. Per 1 januari 2023 is het door de overheid ingestelde prijsplafond geïmplementeerd. Dit heeft geen gevolgen voor de omzet.

Vanwege de hogere prijzen hebben de klanten flink bespaard op hun verbruik, in alle landen, zowel in de particuliere als in de zakelijke markt. Tussen 2021 en de pro forma verslagperiode zijn de verkochte hoeveelheden gas, elektriciteit en warmte gedaald met respectievelijk 28%, 10% en 11%.

De bruto marge en overige opbrengsten zijn in de 15-maandsperiode uitgekomen op € 2,040 miljard. In het pro forma boekjaar bedraagt dit € 1,627 miljard, een stijging van € 0,4 miljard (+33%) ten opzichte van het kalenderjaar 2021. Deze stijging is vooral toe te schrijven aan de handelsactiviteiten, zowel in Nederland als in Duitsland. Het nieuw aangekochte bedrijf Nordgröön heeft ook positief bijgedragen aan de marge. Nordgröön biedt diensten op het gebied van energieoptimalisatie, synchronisatie en integratie van duurzame energiebronnen in Duitsland door de verkoop van energie op de Duitse markt namens eigenaren van windmolens, zonneparken en biogasinstallaties.

De marge op de levering van gas en elektriciteit aan klanten is in Nederland gedaald, in België vrijwel gelijk gebleven en in Duitsland wat gestegen.

Door de stijging van de marktprijzen is Eneco minder afhankelijk van SDE-subsidies. Nieuwe windparken op zee worden tegenwoordig gebouwd zonder subsidie van de overheid. Voor windparken die jaren geleden zijn aangelegd staat de overheid garant voor een vastgestelde minimumprijs. Nu de marktprijzen zijn gestegen tot boven deze minimumprijs, hoeft de overheid niet meer aan te vullen. Dit gaat om grote bedragen: in 2020 bedroeg deze subsidie voor Eneco nog € 125 miljoen, terwijl dit afgelopen verslagperiode nog circa € 13 miljoen was.

De exploitatiekosten (exclusief afschrijvingen) zijn in de 15-maandsperiode met € 419 miljoen gestegen ten opzichte van het kalenderjaar 2021. De kostenstijging is onder andere veroorzaakt door meer inflatie, toename in het aantal medewerkers, meer ondersteuning door externen, toename van het debiteurenrisico, en kosten van projecten.

De kosten van eigen medewerkers zijn in de 15-maandsperiode significant gestegen met € 120 miljoen. De kostenstijging in het pro forma boekjaar ten opzichte van het kalenderjaar 2021 bedroeg € 52 miljoen (+20%). Dat komt voornamelijk door de groei in activiteiten en de daarmee samenhangende stijging van het aantal personeelsleden van 2.970 fte in december 2021 naar 3.340 fte per maart 2023 (+13%). De groei was het grootst in Duitsland, waar we onze activiteiten uitbreiden, en bij het onderdeel Field Operations, dat onze klanten helpt om te verduurzamen, bijvoorbeeld door de installatie van warmtepompen. Daarnaast is het gemiddelde salaris gestegen, zowel door stijging in cao-salarissen als doorgroei van mensen.

Samenvattend komt het bedrijfsresultaat (EBIT) over de 15-maandsperiode uit op € 480 miljoen (3,6% van de omzet) en over het pro forma boekjaar op € 345 miljoen (3,2% van de omzet) tegen € 222 miljoen (4,3% van de omzet) over het jaar 2021.

De netto winst van Eneco Groep is over de 15-maandsperiode uitgekomen op € 380 miljoen (2,9% van de omzet) en in het pro forma boekjaar op € 272 miljoen (2,5% van de omzet), tegen € 209 miljoen (4,0% van de omzet) in het jaar 2021.

Investeringen

De investeringen in voornamelijk hernieuwbare bronnen waren in de 15-maandsperiode veel hoger dan de netto winst en bedroegen € 642 miljoen, dat was 60% van de gerealiseerde kasstroom uit operationele activiteiten. De investeringen vonden vooral plaats op de volgende gebieden:

Voorts is € 17 miljoen in flexibele bedrijfsmiddelen geïnvesteerd en € 50 miljoen in immateriële vaste activa, voornamelijk in de softwaresystemen die Eneco gebruikt ter verbetering van de efficiëntie binnen het bedrijf en een betere serviceverlening aan onze klanten.

Meer informatie:

Zie voor de stukken, een videoboodschap van CEO As Tempelman en verdiepende interviews:  https://jaarverslag2022.eneco.nl/

Op dinsdag 20 juni namen de leerlingen van SWS de Stroming in Middelburg hun zonnepanelen feestelijk in gebruik. Het zonnedak van SWS De Stroming is het 50ste zonnedak dat met behulp van Zowiezon is geplaatst. In totaal zijn inclusief SWS de Stroming drie scholen van Stichting Archipel Scholen voorzien van een zonnedak via Zowiezon. In de versierde school volgden twee bovenbouwklassen een energieles van Eneco. Tijdens het feest was er een zonnedans door de kleuters. De bovenbouwleerlingen gingen  in gesprek met Henk Zielstra (Voorzitter College van Bestuur Stichting Archipel Scholen), Brigitte Vos (Eneco) en Niels van der Sandt (directeur Stichting Schooldakrevolutie) over zonnepanelen en duurzame energie.

Stichting Archipel Scholen wil zo veel mogelijk van haar schoolgebouwen voorzien van zonnepanelen om haar scholen te verduurzamen. Dit voorjaar zijn drie basisscholen van deze stichting met begeleiding van Zowiezon voorzien van in totaal 240 zonnepanelen. Naast De Stroming gaat het ook om Het Talent en De Sprong. Hiermee wordt vrijwel het hele eigen elektriciteitsverbruik van alle scholen van de stichting afgedekt.

De missie van Eneco is duurzame energie van iedereen. Stichting Schooldakrevolutie biedt al jaren kosteloos en onafhankelijk advies en begeleiding aan schoolbesturen in Nederland. In Zowiezon werken Eneco en Schooldakrevolutie sinds maart 2021 samen om scholen in het primair en voortgezet onderwijs te ontzorgen bij het verduurzamen. Met SWS De Stroming is de realisatie van het 50ste zonnedak met behulp van Zowiezon bereikt. In totaal staat nu voor 100 scholen kosteloze projectrealisatie gepland. Voor elke van deze scholen is bovendien begeleiding bij communicatie en educatie beschikbaar, zodat er zonne-energie op én in de school is. Een energie expert van Eneco verzorgt op de school twee gastlessen over duurzame energie. SWS de Stroming ontving net als de andere scholen de Zowiezon Toolbox; een pakket waarin speciaal ontwikkeld lesmateriaal zit over duurzame energie. De scholen van Stichting Archipel Scholen zijn inmiddels ook terug te vinden op de schooldakkaart, de website waar Schooldakrevolutie weergeeft welke scholen in Nederland over zonnepanelen beschikken.

Op 19 juni heeft het offshore windpark Hollandse Kust Noord zijn eerste megawattuur (MWh) groene energie geproduceerd en via de offshore netverbinding van TenneT aan land gebracht. De komende maanden zal de productiecapaciteit steeds verder worden uitgebreid, zodat het windpark uiteindelijk 3,3 TWh per jaar zal produceren. Als het windpark Hollandse Kust Noord klaar is, heeft het een totaal geïnstalleerd vermogen van 759 MW. Dit draagt direct bij aan de belofte van de Nederlandse overheid om de eerste routekaart voor windenergie op zee succesvol af te ronden en de doelstelling van 4,5 GW operationele capaciteit eind dit jaar te bereiken. 

Hollandse Kust Noord wordt 18,5 kilometer uit de Nederlandse kust gebouwd door CrossWind, een joint venture van Shell en Eneco. Het windpark bestaat uit 69 windturbines, elk met een vermogen van 11 MW. De bouw op zee begon medio oktober 2022 met de installatie van de eerste monopile en de installatie van de windturbines is in april 2023 begonnen. De volledige productie van groene energie wordt verwacht voor het einde van 2023.

Een geweldige prestatie voor alle betrokkenen
"We zijn verheugd de productie van de eerste stroom van Hollandse Kust Noord aan te kondigen", zegt Tjalling de Bruin, CEO en projectdirecteur bij CrossWind. "We hebben het vaak over mijlpalen in het traject van een project, en CrossWind heeft tot nu toe een aantal mijlpalen gehad, maar dat de windturbines in zo'n kort tijdsbestek veilig en succesvol groene stroom opwekken, is een geweldige prestatie voor alle betrokkenen."

Arjan Dams, projectdirecteur Hollandse Kust (noord) (west Alpha) en (west Beta) bij TenneT vult aan: "De complete netaansluiting - van ons platform op zee tot het hoogspanningsstation langs de A9 bij Beverwijk - is sinds eind maart 2023 gereed voor de aanlanding van duurzame energie uit wind. In goede samenwerking met alle betrokken partijen, waaronder CrossWind, hebben we deze offshore netverbinding binnen tijd, scope en budget kunnen uitvoeren."

Een uitdagende reis voor de boeg
Ekansh Aggarwal, Commissioning Manager bij CrossWind: "We kijken er nu naar uit om, samen met onze partners en aannemers, in de komende maanden de volledige ingebruikname van Hollandse Kust Noord te realiseren. We hebben nog een uitdagende reis voor de boeg. Terwijl we dit jaar gestaag meer productiecapaciteit toevoegen, zullen we bovendien veel controlefuncties voor eleltriciteitskwaliteit testen die het elektriciteitsnet van TenneT ondersteunen."

Een slim offshore windpark
Het waait niet altijd even hard. Hoe kan een windpark zelfs bij weinig wind toch groene stroom leveren? CrossWind en partners ontwikkelen en onderzoeken vijf verschillende innovaties, die zijn ontworpen om deze uitdaging aan te gaan. Door deze slimme innovaties is het mogelijk dat een offshore windpark meer constante elektriciteit aan het net gaat leveren, ongeacht hoe de wind waait.

Over CrossWind
CrossWind, een joint venture van Shell en Eneco, ontwikkelt en exploiteert het subsidievrije offshore windpark Hollandse Kust Noord (HKN) op de Noordzee, voor de kust van Nederland. Siemens Gamesa Renewable Energy levert de windturbines en Van Oord levert de funderingen en kabels, en installeert de windturbines op zee. CrossWind staat in nauw contact met TenneT, de ontwikkelaar van het ‘stopcontact op zee’ dat HKN met het net verbindt, en met de betrokken ministeries, kustautoriteiten en andere stakeholders.

Over TenneT
TenneT is een toonaangevende Europese netbeheerder (Transmission System Operator, TSO), die zich inzet voor een veilige en betrouwbare elektriciteitsvoorziening, 24 uur per dag en 365 dagen per jaar. Daarbij stimuleert TenneT de energietransitie met als doel een duurzame, betrouwbare en betaalbare energietoekomst.

Sinds afgelopen najaar zijn de energietarieven dalend. Deze gunstige prijsontwikkeling zet zich voort. Eneco biedt per 1 juni 2023 een vast contract voor 3 jaar aan tegen een tarief van € 1,24167 per m³ en € 0,33771 per kWh*. Daarmee biedt Eneco nu twee verschillende vaste contracten aan (looptijden van 1 en 3 jaar) met prijzen onder het prijsplafond. Daarnaast dalen ook de variabele tarieven verder. Deze zijn voor klanten die in juli een nieuw tarief ontvangen vastgesteld op € 1,27635 per m³ en € 0,33820 per kWh.

Klanten die op zoek zijn naar zekerheid over hun energietarieven hebben vanaf 1 juni weer meer keus. Zij kunnen voor de komende winter een vast contract voor een jaar afsluiten of zij kunnen het tarief gelijk vastleggen voor een periode van drie jaar. 

*Tarieven zijn inclusief energiebelasting en 21% BTW en 1 week geldig.

Bij het afsluiten van een vast contract na 1 juni 2023 geldt voortaan het nieuwe opzegbeleid van toezichthouder Autoriteit Consument en Markt. Hierbij wordt de opzegboete bepaald aan de hand van het resterende verwachte verbruik voor de resterende looptijd van het contract en het verschil in tarief tussen het bestaande contract en een actueel tarief voor een vergelijkbaar contract dat geldt op moment van opzeggen. 

Variabele contracten
Klanten kunnen natuurlijk ook de flexibiliteit behouden van het variabele contract, waarbij op ieder willekeurig moment kan worden opgezegd. In dit geval beweegt het tarief meer mee met de marktontwikkelingen, waar de prijzen vooralsnog dalend zijn. Klanten die in de maand juli een nieuw variabel tarief ontvangen betalen wederom minder voor hun energie.

Het variabele tarief voor juli gaat gelden voor ongeveer een derde van de klanten met een variabel contract. Klanten met dit tarief worden 30 dagen voor de datum waarop het nieuwe tarief ingaat geïnformeerd.

Op zaterdag 13 mei 2023 zijn de windmolens van windpark Borssele III en IV van het consortium Blauwwind (waar Eneco deel van uitmaakt) voor vier uur stilgezet omdat massale vogeltrek boven de Noordzee was voorspeld en om de vogels een veilige doortocht te geven. Tevens zijn Borssele I en II en een windpark bij Egmond aan Zee stilgezet. De maatregel is voor het eerst toegepast en past bij de aanpak van de overheid en deelnemende bedrijven om ecologie en biodiversiteit steeds meer centraal te stellen bij windparken op zee. De verwachting is dat vanaf het najaar van 2023 windparken vaker stilgezet worden om trekvogels een goede doorgang te verlenen door windparken op de Noordzee. 

Minister Rob Jetten: “Dit is een internationale primeur, nog nergens op de wereld worden windparken op zee stilgezet om vogels te beschermen tijdens massale vogeltrek. We willen de impact van windparken op de natuur zo klein mogelijk houden en dit doen we onder andere met deze maatregel. Alle betrokken partijen hebben goed samengewerkt en dit in relatief korte tijd opgezet, een geweldig initiatief dus waar ik zeer trots op ben.”

Om de vogels een veilige doortocht te geven, brengen windparkeigenaren voortaan tijdens de voorspelde nachtelijke piekmigratie de snelheid van de windturbines terug tot maximaal twee rotaties per minuut.

Eind 2022 heeft een PhD student aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) een vogeltrek voorspellingsmodel opgeleverd dat de vogeltrek twee dagen van tevoren voorspelt. Het model maakt gebruik van weerdata en diverse vogelradars op de Noordzee. Ook een groep trekvogelexperts voorspelt twee dagen van tevoren de kans op grote vogeltrek. De tijdsspanne van twee dagen geeft netbeheerder TenneT de tijd om de stabiliteit van het hoogspanningsnet te garanderen. Ook wordt die tijd gebruikt om alle betrokkenen te informeren en om het stilzetten van de turbines zorgvuldig in gang te zetten.

Tim van Oijen van Vogelbescherming Nederland: “Twee keer per jaar, in het voorjaar en het najaar, trekken er op sommige nachten miljoenen vogels over de Noordzee. Met de groei van het aantal windparken op de Noordzee is het uitermate belangrijk dat we dit doen op een ecologisch zo verantwoord mogelijke manier met minimale impact op de Noordzee. Het tijdelijk stilzetten van de turbines tijdens de vogeltrek draagt daaraan bij.”

Deze eerste uitvoering van de maatregel is onderdeel van de proeffase dit voorjaar waarin gekeken wordt of alle systemen doen wat ze moeten doen: van het voorspellen tot het stilzetten van de windmolens. In het najaar van 2023 gaat de maatregel officieel in en zal vanaf dan continu verbeterd worden. Ook de windparken die nu in aanbouw zijn én toekomstige windparken zullen meedoen aan de maatregel. Zowel de windsector, de UvA als de overheid doen continu onderzoek naar vogeltrek op de Noordzee zodat de effectiviteit van de maatregel steeds verbeterd kan worden. 

Rijkswaterstaat heeft de procedure ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat met onder andere de windparkeigenaren, netbeheerder TenneT, het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, de Vogelbescherming en Stichting de Noordzee.